Ngay từ những bước đầu tiên của sự nghiệp Đổi mới, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh đã sớm thấy những “căn bệnh” tham nhũng, lãng phí, quan liêu cản trở công cuộc Đổi mới và ẩn chứa nhiều nguy cơ, có thể trở thành “quốc nạn” nên kịp thời đề xuất “Những việc cần làm ngay”.

Nghị quyết Hội nghị Trung ương 2 nêu cần thực hiện 4 giảm, trong đó việc giảm tốc độ tăng giá là quan trọng. Giá tăng ảnh hưởng không tốt đến đời sống của người ăn lương, đến bội chi ngân sách, đến bội chi tiền mặt, v.v.. Giá tăng ảnh hưởng không tốt đến sản xuất, đến lưu thông hàng hóa: nhiều xí nghiệp, nhiều cửa hàng thương nghiệp... ghìm hàng lại, chờ bao giờ giá lên thật cao mới bán!

Trang ý kiến bạn đọc của Báo Nhân Dân ngày 21/5/1987 có đăng tin về việc Kho lạnh Bến Bính (Hải Phòng) làm hỏng 360 tấn tỏi khô, trị giá khoảng 20 triệu đồng. Đây là một thiệt hại lớn cho tài sản của Nhà nước, công sức của nhân dân nhiều tỉnh.

Tôi được một cán bộ có trách nhiệm cho biết một việc nghe rất đau đầu: Một tấn xăng máy bay từ khi nhập vào cảng Hải Phòng đến khi đổ vào máy bay ở sân bay Tân Sơn Nhất đã phải trải qua 8 nấc, do đó giá tăng vọt.

Trước khi mất, Lê-nin đã dặn lại nhiều việc quan trọng cho Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô chú ý thực hiện. Trong đó có một việc: Phải đưa những cán bộ, đảng viên tốt vào hai ngành thương nghiệp và thuế.

Nghị quyết Hội nghị Trung ương 2 đã nêu phải tích cực thực hiện 4 giảm, trong đó có giảm bội chi ngân sách.

Vụ làm hỏng tỏi ở Kho lạnh Bến Bính đã có câu trả lời nhanh. Xin hoan nghênh việc kiểm tra kịp thời của các cơ quan có trách nhiệm.

Đồng chí Bộ trưởng Nội thương đã gửi thư cho báo Nhân Dân (6/6/1987), thư có viết: “Thời gian qua, tệ tiêu cực trong ngành thương nghiệp ngày càng phổ biến, có lúc, có nơi nghiêm trọng...

Nghị quyết Trung ương 2 khẳng định phải “xóa bỏ ngay tất cả các hình thức cấm đoán lưu thông, chia cắt thị trường theo địa giới hành chính, giải thể các trạm kiểm soát hàng hóa trên các đường giao thông trong cả nước”. Hội đồng Bộ trưởng cũng đã ra Quyết định 80/CT về vấn đề này.

Hiện nay điện đang rất thiếu cho sản xuất cả công nghiệp và nông nghiệp.

Những vụ tiêu cực ở Tổng cục Trang bị kỹ thuật - Bộ Nông nghiệp (cũ) mà báo chí đã đưa ra hơn một năm nay, chưa được giải quyết thỏa đáng. Dư luận đang bất bình và đòi hỏi câu trả lời nghiêm túc.

Báo Đại Đoàn kết (1/6/1987) đăng bài “Sự thật ở xã Đồng Tiến” tố cáo việc Bí thư đảng ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân và Trưởng công an xã Đồng Tiến (Châu Giang, Hải Hưng [1]) câu kết với nhau lợi dụng chức quyền để làm bậy, trù dập cán bộ, nhân dân, kinh doanh trái phép, vi phạm pháp luật và nguyên tắc Đảng.

Nhân ngày báo chí Việt Nam, N.V.L. tôi xin tham gia vài ý kiến:

Ngày 11/6/1987, báo Lao động tố cáo Bạch Kim Khánh, Phó Giám đốc Sở Giáo dục Hà Sơn Bình phạm pháp trong việc cấp giấy tờ gian lận cho một số cá nhân đi học đại học, đi lao động hợp tác ở nước ngoài.

Sau vài bài đầu của “Những việc cần làm ngay” có đồng chí khuyên tôi nên thôi, vì lo:

Hiện nay trong ngành giáo dục đang có hàng vạn đơn xin thôi việc. Lý do: Cuộc sống nhà giáo quá chật vật, đồng lương ít ỏi, phương tiện làm việc thiếu thốn, sức khỏe giảm sút. Điều kiện học tập của con em chúng ta ở nhiều nơi rất tồi tệ. Trường lớp chật chội, dột nát. Bàn ghế xiêu vẹo. Thiếu bảng, thiếu phấn, thiếu giấy, thiếu mực. Năm, sáu học sinh dùng chung một bộ sách giáo khoa.

Tôi nhận được thư của một bạn đọc, trong thư có đoạn viết: “Chúng tôi đang công tác tại một nước nhỏ. Ở đây bộ phận thường trú của Đài Phát thanh và Truyền hình Việt Nam có bốn người, theo lệ đã định được sắm một ôtô Toyota 7.500 đôla Mỹ, một Honda 850 đôla. Cơ quan Thông tấn xã thường trú có sáu người cũng được sắm như thế. Cơ quan thường vụ hai người cũng một Toyota. Đại diện hàng không hai người cũng thế. Còn cơ quan đại diện Ủy ban Hợp tác kinh tế thì phải nhiều hơn. Sứ quán lại phải nhiều hơn nữa.

Vừa qua, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh mở một cuộc họp của đại biểu đoàn viên toàn quốc bàn về phát động thanh niên tham gia phong trào chống tiêu cực, xây dựng tích cực.

Bộ Chính trị và Ban Bí thư mới ban hành hai văn kiện mà các ngành, các đoàn thể, các cấp từ trung ương đến cơ sở, các báo chí, đài phát thanh, truyền hình... cần làm ngay, cần thực hiện ngay thật tốt. Đó là:

Hiện tượng buôn lậu hàng hóa của bọn tư sản nước ngoài như các mặt hàng vải, quần áo may sẵn, nhiều hàng tiêu dùng đắt tiền ở nhiều thành phố, nhiều tỉnh của nước ta để rút vàng của ta, qua con đường Campuchia, Lào, qua đường biển, v.v. xảy ra ngày càng nhiều.

Năm cũ đã qua, năm mới đến. Mừng đón xuân vui, chúng ta không quên nghĩ tới những việc cần làm ngay.

Đó là câu nói của một số đồng chí giám đốc công ty, xí nghiệp, chủ nhiệm hợp tác xã khi nhận xét về sự kiểm tra kinh tế do các cơ quan chức năng tiến hành, nhất là đối với những vụ, việc kiểm tra đột xuất. Tế nhị hơn, không ít giám đốc, chủ nhiệm khi nói chuyện với khách, hoặc báo cáo tổng kết, thỉnh thoảng lại biểu hiện sự không hài lòng về những đợt kiểm tra, nào là “đến thăm sức khỏe luôn”, “chưa chi đã bấm đèn đỏ!”, “một tay mở ga, ba tay bóp phanh”, v.v..

Tôi rất tâm đắc với nội dung bài xã luận “Dân giàu nước mạnh; nước mạnh dân giàu” đăng trên báo Nhân Dân ngày 5/3/1988.

Từ trước đến nay, chúng ta thường dùng biện pháp hợp đồng lao động với những người tạm tuyển chưa nằm trong biên chế nhà nước. Hợp đồng này thường là ngắn hạn một vài năm hay mùa vụ một vài tháng.

Muốn phát huy mạnh mẽ động lực khoa học, kỹ thuật trong mọi hoạt động kinh tế-xã hội, yêu cầu khách quan đòi hỏi thiết lập các mối quan hệ hữu cơ giữa hoạt động khoa học, kỹ thuật với hoạt động kinh tế-xã hội.